Sanktuarium Matki Bożej Bolesnej w Jarosławiu

---

Historia kościoła

Legenda

Kościół w Jarosławiu jest ściśle związany z tajemniczą legendą o niespodziewanym pojawieniu się na dzikiej gruszy wizerunku Piety. W czasach, gdy Jarosław był niewielkim miastem ograniczonym murami miejskimi, trzy główne drogi prowadziły w kierunkach północnym, południowym i zachodnim, otwierając go na zewnętrzny świat. Jedna z tych dróg, biegnąca do Krakowa, miała niezwykłą historię. 20 sierpnia 1381 roku grupa pasterzy odkryła figurę Matki Boskiej trzymającej na rękach martwego Chrystusa.

Figura, wykonana przez anonimowego rzemieślnika z drewna gruszy, wzbudziła ogromne zdumienie wśród pasterzy. Nie zwlekając, postanowili zabrać ją do pobliskiego kościoła, lecz w nocy, ku ich zaskoczeniu, figura wróciła do miejsca, skąd ją zabrali. Wydarzenie to zostało odebrane jako wyraźny znak, że powinna pozostać tam, skąd przyszła.

Na tym „wzgórzu pobożności”, jak zaczęto nazywać to miejsce, wkrótce zbudowano drewnianą kapliczkę, w której znalazła się figura Matki Bożej, którą zapewne wtedy zaczęto nazywać Bolesną. Z czasem kapliczka stała się celem pielgrzymek – według opowieści, modliła się tu osobiście królowa Jadwiga przed legendarną bitwą pod Stubnem w 1387 roku. Pielgrzymi przybywający w to miejsce doświadczali licznych cudów, które miały miejsce za wstawiennictwem Matki Bożej.

Kościół

W 1421 roku, w miejscu drewnianej kapliczki, zbudowano solidny murowany kościół gotycki, który stał się ważnym punktem na religijnej mapie regionu. W 1629 roku obiekt został przekazany jezuitom, którzy zorganizowali przy nim kolegium zamiejskie z nowicjatem, wzbogacając tym samym lokalne życie kulturalne i edukacyjne muzyką. Zakonnicy bringowali w Jarosławiu do momentu kasaty ich zakonu przez papieża Klemensa XIV w 1773 roku.

W 1777 roku przybyli tutaj dominikanie, sprowadzeni z Bochni po pożarze ich klasztoru. Od tej pory kontynuują swoją działalność duszpasterską, która trwa do dnia dzisiejszego. Obecny kształt kościoła wynika z długiego procesu budowy, który odbywał się etapowo. Na początku lat 1700. zrealizowano nawy z kaplicami, potem w latach 1709–1713 wzniesiono prezbiterium oraz zakrystię. Zachwyca również fasada parawanowa z wieżami, zakończona między latami 1743 a 1768, według projektu architektonicznego Pawła Giżyckiego.

Latem 1939 roku matka Eugeniusza Kwiatkowskiego złożyła w kościele wotum w postaci Złotego Krzyża Zasługi, który wcześniej otrzymała. W 1966 roku kościół zdobył miano bazyliki mniejszej, co było ogromnym wyróżnieniem. Cztery lata później utworzono nową parafię.

W 2005 roku parafia celebrowała jubileusz 250-lecia koronacji cudownej Piety, w którym wzięli udział m.in. kardynał Stanisław Nagy z Krakowa oraz metropolita przemyski Józef Michalik. W sierpniu 2011 roku odbył się uroczysty jubileusz 630-lecia znalezienia figury Matki Bożej Bolesnej, który zaszczycono obecnością arcybiskupa Tadeusza Gocłowskiego z Gdańska oraz kardynała Henryka Gulbinowicza z Wrocławia. W dniu 16 października 2010 roku w uroczystej atmosferze do bazyliki wprowadzono relikwie św. Jana Pawła II, a kardynał Stanisław Dziwisz, metropolita krakowski, dokonał ich instalacji w ołtarzu Relikwii św.

Grupy i duszpasterstwa przy bazylice M.B. Bolesnej

W Jarosławiu, w Sanktuarium Matki Bożej Bolesnej, funkcjonuje wiele grup i duszpasterstw, które angażują lokalną społeczność w różnorodne działania.

• Dominikańskie Duszpasterstwo Młodzieży „Baszta”,
• Stowarzyszenie Rodzin Katolickich,
• III zakon św. Dominika – fraternia Matki Bożej Bolesnej,
• ministranci,
• Arybractwo Straży Honorowej Serca Pana Jezusa,
• BOS (Bank Otwartych Serc),
• Chorążanki i bielanki,
• grupa biblijno-dyskusyjna „Tymoteusz”,
• Oaza dorosłych,
• Schola Dominikańska,
• Wolontariat osób niepełnosprawnych,
• Grupa Sykomora,
• Stowarzyszenia „Muzyka Dawna”,
• Wspólnota Sychem.

Każda z tych grup ma na celu rozwijanie duchowości, wsparcie w praktykowaniu wiary oraz integrację społeczności lokalnej.

Przeorowie klasztoru

W klasztorze Sanktuarium Matki Bożej Bolesnej w Jarosławiu, zadania związane z zarządzaniem przynależą do przeorów, którzy pełnili swoje funkcje w różnych okresach historycznych. Poniżej przedstawiona jest chronologiczna lista przeorów, którzy mieli znaczący wpływ na rozwój i działalność tego miejsca.

_
Lata	Przeorowie klasztoru	Uwagi
_
1777–1781	Jan Ewangelista Prochaska	_
1781–1783	Wiktor Gartner	_
1783–1808	Bazyli Kędzierski	_
1808–1810	Albert Borowicz	_
1810–1812	Grzegorz Jędrzejewski	_
1812–1815	Chryzostom Dębski	_
1815–1819	Augustyn Życiński	_
1819–1822	Justyn Łykowski	_
1822–1823	Mateusz Żmurczyński	_
1823–1828	Jakub Grocholski	_
1828–1830	Chryzostom Dębski	po raz drugi
1830–1832	Hipolit Przesłowski	_
1832–1834	Kajetan Pawłowski	_
1834–1836	Benedykt Panek	_
1836–1840	Albert Smarzewski	_
1840–1844	Klemens Krupiński	_
1844–1846	Ambroży Waiss	_
1846–1855	Jakub Grocholski	po raz drugi
1855–1861	Dalmacy Ufryjewicz	_
1861–1864	Donat Piątkowski	_
1864–1867	Aleksander Mozołowski	_
1867–1870	Nikodem Glas	_
1870–1873	Fabian Webelun	_
1873–1880	Jan Konstantyn Skałuba	_
1880–1884	Andrzej Górnisiewicz	_
1884–1890	Jakub Maria Patlewicz	_
1890–1896	Wincenty Maria Podlewski	Pamiętany za duży wkład w odnowienie świątyni oraz życia religijnego.
1896–1897	Jacek Majewski	_
1897–1907	Wincenty Maria Podlewski	po raz drugi
1907–1910	Stanisław Markiewicz	_
1910–1911	Tomasz Kosior	_
1911	Florian Bielat	_
1911–1914	Dominik Krzanowicz	_
1914–1915	Tomasz Szpunarowicz	_
1915–1916	Reginald Jadowski	_
1916–1918	Stanisław Markiewicz	po raz drugi
1918–1919	Dominik Kuźnik	_
1919–1921	Augustyn Peczek	_
1921–1923	Gabriel Matysiak	_
1923–1925	Marcin Stręciwlik	_
1925–1930	Ambroży Komasa	_
1930–1933	Justyn Spyrłak	_
1933–1937	Cyryl Markiewicz	_
1937–1938	Łucjan Józef Wołek	_
1938–1939	Henryk Jakubiec	(1917). Prowincjał dominikanów i przeor konwentu w 1938–1939. W 1939 został aresztowany przez Niemców.
1940–1943	Andrzej Gmurowski	_
1943–1946	Łucjan Józef Wołek	po raz drugi
1946–1949	Edmund Sochacki	_
1949–1950	Marian Łanocha	_
1950–1958	Rajmund Góra	_
1958–1962	Marek Kras	_
1962–1967	Emil Nowak	_
1967–1969	Stanisław Dobecki	_
1969–1972	Urban Mieczysław Szeremet	_
1972–1981	Emil Nowak	po raz drugi
1981–1984	Bogusław Golak	_
1984–1987	Emil Nowak	po raz trzeci
1987–1990	Eugeniusz Wawrzyniec Wawro	_
1990–1993	Stanisław Repetowski	_
1993–1999	Jakub Kruczek	(1962). Działacz na rzecz dzieci i młodzieży z rodzin ubogich i zagrożonych, twórca przyklasztornej kawiarenki oraz świetlicy, laureat honorowej nagrody burmistrza Jarosławia (1998).
1999–2005	Dariusz Kantypowicz	(1937). Proboszcz parafii w latach 1993–2005. Syndyk prowincji dominikanów.
2005–2007	Jakub Kruczek	Po raz 2. W latach 1999–2005 przeor w Krakowie, od maja 2005 ponownie przeor jarosławskiego klasztoru, od czerwca 2005 proboszcz parafii.
2007–2013	Jacek Skupień	Święcenia kapłańskie przyjął 3 czerwca 2000 r. w Krakowie, przeor konwentu od 22 lutego 2007 r.
2013–2014	Lucjan Sobkowicz	W Jarosławiu od 2008 r. W jarosławskim klasztorze pełnił funkcję subprzeora klasztoru, ekonoma i wikariusza parafii. Za jego kadencji Marii spadły dwie korony do misy ołtarzowej. W 2021 roku pracuje w Kapelanii Klasztoru Sióstr Dominikanek.
2014–2017	Józef Zborzil	_
2017–2023	Jacek Skupień	po raz drugi
od 2023	Marek Grubka	Przez lata mieszkał i pracował w klasztorze St. Saviour’s w Dublinie i w Sandomierzu, gdzie był dyrektorem Winnicy św. Jakuba oraz duszpasterzem grupy biblijnej, odpowiedzialny za prace archeologiczne i remonty. Przybył z Jamnej, gdzie był twórcą winnicy oraz odprawiał mszę św. w tradycyjnym rycie rzymskim.
_	_	_

---

Oceń: Sanktuarium Matki Bożej Bolesnej w Jarosławiu

---