Zygmunt Milli, polski artysta malarz, urodził się 13 marca 1898 roku w Jarosławiu. Jego życie artystyczne zakończyło się 11 listopada 1963 roku w Krakowie.
Postać ta czyni go ważną postacią w polskiej sztuce, której twórczość na zawsze zapisuje się w historii malarstwa.
Życiorys
Zygmunt Milli, od najmłodszych lat związany z aktywnością społeczną, rozpoczął swoją przygodę ze skautingiem. W sierpniu 1914 roku dołączył do Legionu Wschodniego, gdzie został przypisany do 15 kompanii w ramach 3 baonu 3 Pułku Piechoty. Jego kariera wojskowa jednak nie trwała długo, bowiem pod koniec 1916 roku musiał skorzystać z urlopu z powodu pogarszającego się stanu zdrowia. W tym okresie podjął pracę w biurze budowlanym jako rysownik, co przygotowało go do późniejszych wyzwań zawodowych.
Wkrótce Zygmunt zgłosił się do Polskiej Organizacji Wojskowej, a po szkoleniu powrócił do swojego rodzinnego Jarosławia, aby zorganizować tam lokalny oddział. W 1918 roku walczył heroicznie w obronie Lwowa, co znacząco wpłynęło na jego dalsze życie i twórczość. W 1920 roku rozpoczął studia w Państwowej Szkole Sztuk Zdobniczych. Jego edukacja trwała kilka lat, a wśród wykładowców znajdował się m.in. Jan Bukowski oraz Wiesław Zarzycki.
W trakcie studiów Zygmunt Milli pracował jako dekorator teatralny, zarabiając na życie, co z pewnością wpłynęło na jego późniejsze podejście do sztuki. Ukończył naukę w 1925 roku. W tym czasie rozwijał swoje umiejętności nie tylko w malarstwie sztalugowym, ale także w zakresie konserwacji i rekonstrukcji malarstwa ściennego. W 1927 roku wziął udział w ważnej wystawie Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych, a od 1928 roku stał się członkiem Zrzeszenia Artystów Plastyków „Zwornik”. Jego twórczość w tym okresie obejmowała głównie polichromie o charakterze sakralnym, zrealizował ich łącznie osiemnaście w nowoczesnych świątyniach oraz trzynaście w obiektach zabytkowych.
W 1929 roku, wspólnie z bratem Stanisławem oraz Marianem Arczyńskim, założył firmę malarską „Styl”, która była odpowiedzialna za realizację dekoracji ściennych zaprojektowanych przez Millego. Jego działalność artystyczna nie ograniczała się jedynie do malarstwa, bowiem w 1932 roku dołączył do zarządu Zrzeszenia Artystów Rzemieślników „Głowica” i wszedł w skład redakcji czasopisma „Głos Plastyków”. Dodatkowo, przez ten czas aktywnie uczestniczył w krakowskim oddziale Związku Polskich Artystów Plastyków.
Rok 1939 był przełomowy w jego karierze, gdyż w trakcie prac konserwatorskich udało mu się razem z Janem Rutkowskim odkryć oraz odrestaurować średniowieczne polichromie w wawelskiej Kaplicy Młodzianków. Po 1940 roku Milli związał się z konspiracyjnym Zrzeszeniem Artystów Polskich „Krąg”. W okresie powojennym kontynuował bogaty dorobek artystyczny, projektując nowe polichromie sakralne, często pracując w parze z bratem.
Twórczość Zygmunta Millego jest niezwykle różnorodna – obejmowała nie tylko malarstwo ścienne i polichromie, ale także pejzaże, martwe natury oraz akty. Sporadycznie podejmował się tworzenia kompozycji figuralnych i portretów. Był także otwarty na różnorakie eksperymenty artystyczne, w tym projektowanie ekslibrisów i kilimów.
Działalność Firmy „Styl”
Firma „Styl”, założona przez Zygmunta Millego w 1929 roku, przyczyniła się do piękna wielu polskich świątyń, wykonując dekoracje ścienne oraz polichromie. Dzieła te można podziwiać w licznych kościołach rozlokowanych po całym kraju, w tym:
- Kościół św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty w Krakowie (przemalowany w 1959 roku przez Edwarda Mytnika),
- Kościół Nawrócenia św. Pawła w Krakowie,
- Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Luborzycy (zamalowany w 1982 roku),
- Kościół pw. św. Joachima w Sosnowcu,
- Kościół parafialny pw. św. Klemensa w Zawoi,
- Kościół pw. św. Trójcy w Słupi,
- Kościół parafialny pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Sulmierzycach,
- Kościół pw. św. Macieja Apostoła i św. Katarzyny w Ratoszynie Pierwszym,
- Kościół św. Jakuba w Jedwabnem,
- Kościół pw. Matki Bożej Pocieszenia w Budzowie,
- Sanktuarium Matki Bożej Zawadzkiej w Zawadzie,
- Kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Mstyczowie,
- Kościół pw. św. Stanisława w Dobrzyjałowie,
- Kościół pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Myszkowie,
- Kościół pw. św. Antoniego Padewskiego w Koziegłówkach,
- Kościół pw. św. Trójcy w Gródku,
- Kościół pw. św. Małgorzaty w Pierzchnicy,
- Kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Krakowie (Piaskach Wielkich),
- Kościół Księży Misjonarzy pw. NMP z Lourdes w Krakowie.
Wszystkie te miejsca stanowią nie tylko świadectwo artystycznej wizji Zygmunta Millego, ale także ważny element dziedzictwa kulturowego Polski.
Przypisy
- a b Dekoracja malarska w kościele parafialnym p.w. św. Joachima w Sosnowcu-Zagórzu - Instytut im. Wojciecha Korfantego [online], instytutkorfantego.pl [dostęp 09.03.2024 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Jerzy Ślusarz | Ryszard Turczyn | Józef Chrobak | Hermina Thau | Stefan Hnydziński | Władysław Jahl (malarz) | Chwalisław Zieliński | Robert Czechowski | Leonard Jakubowski | Stanisław Kopystyński | Marcin Podolec | Sam Spiegel | Włodzimierz Konieczny | Teresa Marczewska | Andrzej Domanasiewicz | Tomasz Niedźwiedź | Michał Zieliński (1905–1972) | Janusz Robaszewski | Tadeusz Antoni Wojtasik | Jerzy HorwathOceń: Zygmunt Milli