Tadeusz Ortyl

Kultura i sztuka

Tadeusz Ortyl był wybitną postacią w polskim świecie muzyki i edukacji, znany z wielu osiągnięć oraz zaangażowania w działalność kulturalną. Urodził się 10 stycznia 1939 roku w Jarosławiu, a swoją pasję do muzyki i sztuki rozwijał przez całe życie.

W trakcie swojej kariery, prowadził liczne zespoły artystyczne, które przyczyniały się do promocji lokalnej kultury. W swojej działalności łączył talent muzyczny z umiejętnościami pedagogicznymi, co pozwalało mu kształcić młode pokolenia artystów.

Tadeusz Ortyl był również znanym numizmatykiem i kolekcjonerem ekslibrisów, co świadczy o jego szerokich zainteresowaniach oraz pasji do zgłębiania historii i sztuki. Zmarł w Sanoku 18 lub 19 marca 2011 roku, pozostawiając po sobie bogaty dorobek artystyczny i wykształcone pokolenia utalentowanych muzyków.

Życiorys

Tadeusz Ortyl przyszedł na świat w 1939 roku w Jarosławiu. Jego życie związało się nierozerwalnie z muzyką, gdzie pełnił rolę instruktora oraz kierownika zespołów muzycznych i folklorystycznych od późnych lat 50. XX wieku. Przez siedem lat był częścią zespołu muzycznego działającego w Domu Kultury w Jarosławiu, z którym brał udział w licznych występach.

W drugiej połowie lat 60. Tadeusz zakładał chóry w miejscowościach takich jak Tyniowice, Sieniawa czy Tuligłowy. W Ustrzykach Dolnych stworzył orkiestrę mandolinistów, która zyskała uznanie przy kopalni nafty i gazu. Na początku lat 70. powołał do życia zespół akordeonistów zlokalizowany w świetlicy kopalni w Wielopolu.

Od 1972 roku Tadeusz pełnił funkcję instruktora muzyki w spółdzielczym Klubie Kultury w Sanoku. Już w 1973 roku rozpoczął pracę z młodzieżową orkiestrą mandolinistów „Puchatki”, która działała przy Osiedlowym Domu Kultury Sanockiej Spółdzielni Mieszkaniowej w dzielnicy Wójtostwo, obejmującą około 60 członków. Ponadto był twórcą i instruktorem muzycznym Zespołu Ludowej Pieśni i Tańca „Sanoczanie”, który powstał 15 października 1977 roku i aktywnie funkcjonował przy Przedsiębiorstwie Górnictwa Nafty i Gazu w Sanoku. Zespół skupiał kilkanaście zaangażowanych osób. W swoim dorobku ma również kapelę regionalną utworzoną przy Państwowym Ośrodku Maszynowym (POM), w której grał na skrzypcach.

Oprócz kariery związanej z muzyką, od początku lat 70. Ortyl zaangażował się w świecie numizmatyki. Był współzałożycielem i aktywnym członkiem Polskiego Towarzystwa Numizmatycznego w Sanoku, które powstało w 1972 roku. Jego zaangażowanie doceniano – pełnił funkcję prezesa w latach 1990, 1995 oraz 1997 i 2000. W 2000 roku został prezesem Oddziału PTN w Sanoku im. Rudolfa Mękickiego. Również zaangażował się w zarząd PTN, gdzie był członkiem w latach 2000-2003 oraz 2007-2011. Tadeusz organizował międzynarodowe sympozja numizmatyczne oraz był redaktorem naczelnym kwartalnika „Sanockie Zapiski Numizmatyczne”, który był publikowany od 1996 roku. W 2000 roku dołączył także do Słowackiego Towarzystwa Numizmatycznego.

W swojej działalności Tadeusz był również twórcą oraz pasjonatem ekslibrisów numizmatycznych i muzycznych, co znacząco wzbogaciło jego kolekcjonerskie zainteresowania. Hobbystycznie zafascynowany był starymi zegarami, co ukazuje jego różnorodne zainteresowania.

Zmarł w dniach 18 lub 19 marca 2011 roku w Sanoku, zostawiając po sobie bogaty dorobek artystyczny i numizmatyczny. Jego pierwotny spoczynek zlokalizowany jest na Cmentarzu Centralnym w Sanoku. Tadeusz był związany małżeństwem z Martą.

Publikacje

Oto niektóre z kluczowych publikacji Tadeusza Ortyla, które ukazują jego wkład w dziedzinie ekslibrisu oraz numizmatyki:

  • Autor- Ekslibrisy Tadeusza Ortyla (1997, współautor: Władysław Gębczyk),
  • Ekslibrisy numizmatyczne Tadeusza Ortyla (1998, współautorzy: Grażyna Kopańska, Robert Ziobro, Władysław Gębczyk),
  • Ekslibrisy dla Władysława Gębczyka i Tadeusza Ortyla (2000, autor: Władysław Gębczyk, Krzysztof Kmieć),
  • Wasilij Leonienko. Ex Libris Numismaticis (2000, współautor: Władysław Gębczyk),

W roli redaktora przyjął się także Rudolf Mękicki w publikacji zatytułowanej Rudolf Mękicki – patron sanockich numizmatyków (1996, autor: Stanisław Bulkiewicz).

Dodatkowo, w 2004 roku powstał inny ważny projekt – Ex libris Tadeusza Ortyla, której autorem jest Tadeusz Wacław Budynkiewicz.

Odznaczenia i wyróżnienia

W życiu Tadeusza Ortyla dostrzegamy szereg wyjątkowych osiągnięć i zaszczytów, które odzwierciedlają jego pasję i zaangażowanie w numizmatykę oraz kulturę. Jego działalność została doceniona poprzez różne nagrody i odznaczenia, co świadczy o jego wpływie na społeczność.

  • Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany na mocy postanowienia Prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego z 8 września 2005 roku, za wybitne zasługi w działalności na rzecz Polskiego Towarzystwa Numizmatycznego,
  • Złoty Krzyż Zasługi przyznany w 1988 roku za całokształt twórczej działalności w zakresie upowszechniania kultury muzycznej wśród dzieci i młodzieży oraz dorosłych w regionie,
  • Złoty medal „Za zasługi dla numizmatyki”, który otrzymał w 1997 roku jako pierwszy prezes koła PTN w Polsce,
  • Złota Odznaka Polskiego Towarzystwa Numizmatycznego, nadana w 1995 roku,
  • Odznaka „Zasłużony dla Sanoka” z 1997 roku,
  • Nagroda Miasta Sanoka w dziedzinie upowszechniania kultury i sztuki za rok 2000,
  • Medal „Za Zasługi dla Słowackiej Numizmatyki” III stopnia przyznany w 1999 roku,
  • Dyplom uznania od Rektora Uniwersytetu Lwowskiego za efektywną współpracę z lwowskimi numizmatykami, otrzymany w 2003 roku.

Wszystkie te wyróżnienia stanowią dowód na nieprzeciętne zasługi Tadeusza Ortyla dla nauki i kultury, a także jego zaangażowanie w działalność regionalną i krajową. Jego prace i osiągnięcia pozostawiają trwały ślad w pamięci tych, którzy mieli z nim do czynienia.

Przypisy

  1. a b c d e f g h Tomasz Suma: Tadeusz Ortyl. ekslibrispolski.pl. [dostęp 30.12.2017 r.]
  2. Ekslibrisy Tadeusza Ortylas. Wasilij Leonienko: ex Libris Numismaticis. [dostęp 14.09.2018 r.]
  3. Ekslibrisy numizmatyczne Tadeusza Ortyla. Wasilij Leonienko: ex Libris Numismaticis. [dostęp 14.09.2018 r.]
  4. Ekslibrisy dla Władysława Gębczyka i Tadeusza Ortyla. Wasilij Leonienko: ex Libris Numismaticis. [dostęp 14.09.2018 r.]
  5. Wasilij Leonienko: ex Libris Numismaticis. [dostęp 14.09.2018 r.]
  6. Ex libris Tadeusza Ortyla. Wasilij Leonienko: ex Libris Numismaticis. [dostęp 14.09.2018 r.]
  7. Franciszek Oberc. Samorząd miejski Sanoka a wybitni sanoczanie. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”. Nr 11: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1990–2010, s. 540-541, 2014 r.
  8. Zbigniew Osenkowski. Kalendarium sanockie 2001–2004. „Rocznik Sanocki”. IX, s. 417, 2006 r. Towarzystwo Przyjaciół Sanoka i Ziemi Sanockiej. ISSN 0557-2096.
  9. Jolanta Ziobro. Dostrzeżeni i nagrodzeni. „Tygodnik Sanocki”. Nr 23 (500), s. 1, 8.06.2001 r.
  10. Jolanta Ziobro. Są już nagrody. „Tygodnik Sanocki”. Nr 22 (499), s. 1, 01.06.2001 r.
  11. Laureaci Nagród Miasta 2000. Tadeusz Ortyl. „Tygodnik Sanocki”. Nr 24 (501), s. 6, 15.06.2001 r.
  12. Franciszek Oberc, Władysława Oberc. Dzień prasy lokalnej. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”. Nr 5: Prasa ziemi sanockiej – informator, s. 16, 2005 r. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X.
  13. Franciszek Oberc. Prasa ziemi sanockiej od roku 1990. Pisma naukowe i popularnonaukowe. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”. Nr 5: Prasa ziemi sanockiej – informator, s. 205-206, 2005 r. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X.
  14. Edmund Gajewski. Są takie osiedla. „Nowiny”. Nr 48, s. 5, 26-27.02.1983 r.
  15. a b c d Andrzej Piątek. Na nasze pytania odpowiada: Tadeusz Ortyl – działacz kulturalny z Sanoka. „Nowiny”. Nr 114, s. 6, 11-13.06.1982 r.
  16. Franciszek Hamerski. Coraz głośniej o zespole ludowym POM. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 23-24 (92-93), s. 5, 15-31.12.1977 r.
  17. a b c Szkice węglem. „Nowiny”. Nr 158, s. 5, 16.07.1979 r.
  18. Kronika PTN w Sanoku ↓, s. 9.
  19. Kronika PTN w Sanoku ↓, s. 12, 55.
  20. Kronika PTN w Sanoku ↓, s. 8-9, 49.

Oceń: Tadeusz Ortyl

★★★★★
Średnia ocena:4.75 Liczba ocen:8