Kazimierz Firganek

Nauka i edukacja

Kazimierz Józef Firganek, urodzony 13 września 1879 roku w Jarosławiu, był znaczącą postacią w polskiej edukacji. Jego życie, które zakończyło się tragicznie między 14 a 15 sierpnia 1941 roku w Czarnym Lesie, przypomina nam o ogromnym wkładzie, jaki wniósł w rozwój nauczania w Polsce.

Warto zauważyć, że Kazimierz Firganek był nie tylko nauczycielem, ale również symbolem pasji do edukacji oraz kształcenia młodego pokolenia.

Życiorys

Kazimierz Firganek urodził się 13 września 1879 roku w Jarosławiu. Był synem Karola, powstańca styczniowego, który później pracował na kolei w Galicji, oraz Antoniny z domu Reder. W jego rodzinie był także Bolesław, urodzony w 1877 roku, oraz Tadeusz, który przyszedł na świat w 1884 roku, a zmarł w trakcie studiów. Nie można zapomnieć o siostrze Jadwidze, która dożyła 1978 roku. Wspólnie z rodziną spędził swoje młodzieńcze lata w Zagórzu, znajdującym się w Krakowie.

W 1899 roku Kazimierz ukończył naukę w C. K. Gimnazjum św. Anny w Krakowie. Następnie, od 1899 do 1904 roku, kontynuował edukację na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, specjalizując się w fizyce oraz matematyce.

Po zakończeniu studiów wyruszył w podróż do Włoch. Tam zafascynował się taternictwem, a 22 lipca 1907 roku zrealizował swoje pierwsze ważne osiągnięcie w tej dziedzinie, dokonując pierwszego przejścia Grani Hrubego wraz z Ignacym Królem, Władysławą Panek-Jankowską i Józefem Jankowskim. W tym samym roku zdobył również Żabiego Konia w towarzystwie Stanisława Konarskiego i Ignacego Króla, pokonując południową ścianę drogą Häberleina. Kazimierz był członkiem Oddziału Towarzystwa Tatrzańskiego „Beskid”.

Z wykształcenia nauczyciel matematyki i fizyki, rozpoczął swoją karierę edukacyjną w roku szkolnym 1903/1904, ucząc jako praktykant w C. K. III Gimnazjum w Krakowie. 8 lipca 1904 roku został mianowany zastępcą nauczyciela w C. K. Gimnazjum w Nowym Sączu, gdzie zaczął pracować od 1 września tego samego roku. Podczas swojej kariery wykładał szereg przedmiotów: od matematyki po historię oraz język łaciński.

Egzamin nauczycielski zdał 1 listopada 1906 roku, a już 30 lipca 1907 roku uzyskał stanowisko nauczyciela rzeczywistego w C. K. II Gimnazjum w Stanisławowie, gdzie nauczał fizyki, matematyki i stenografii. Dnia 9 września 1908 roku przeniósł się do C. K. I Gimnazjum w Stanisławowie, gdzie pełnił funkcje związane z zarządzaniem gabinetem fizykalnym oraz stacją meteorologiczną. 10 stycznia 1911 roku został potwierdzony w zawodzie nauczycielskim i uzyskał tytuł c.k. profesora.

Po odbiorze przez Polskę niepodległości, Kazimierz kontynuował pracę w przekształconym na I Państwowe Gimnazjum im. Mieczysława Romanowskiego. W latach 20-tych XX wieku uczył matematyki i fizyki w Prywatnym Gimnazjum Żeńskim w Stanisławowie. Uznanie zdobył, uzyskując również odznaczenie austro-węgierskiego Krzyża Jubileuszowego dla Cywilnych Funkcjonariuszów Państwowych, przed 1918 rokiem.

W 1925 roku, zgodnie z rozporządzeniem Ministerstwa, Kazimierz został przeniesiony na dyrektora II Państwowego Gimnazjum im. Augusta Witkowskiego w Jarosławiu. Wprowadził innowacyjne metody nauczania, takie jak „poranki” organizowane w każdą sobotę, a także zakładając biblioteki klasowe w 1927 roku. W latach późniejszych, w wyniku konfliktów z władzą sanacyjną, został przeniesiony w stan nieczynny w 1939 roku. Jego odejście wzbudziło poczucie krzywdy, które mu wyrządziły osoby z otoczenia.

W międzyczasie Firganek brał aktywny udział w życiu społecznym i edukacyjnym, pełniąc różne funkcje oraz będąc członkiem wielu organizacji, między innymi został prezesem Towarzystwa Bursy im. Mikołaja Kopernika, a także członkiem zarządu Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej.

Życie osobiste Kazimierza wiązało się z Zofią z domu Kopyta, jego byłej uczennicy. Mieli dwoje dzieci: Janinę, która wyszła za mąż za dendrologa Bolesława Suszkę, oraz Zofię. Po wybuchu II wojny światowej, Kazimierz stał się nauczycielem w szkole polskiej w czasie okupacji sowieckiej. Niestety, jego życie tragicznie zakończyło się w wyniku aresztowania i egzekucji przez niemieckich okupantów w nocy 14/15 sierpnia 1941 roku w Czarnym Lesie pod Pawełczem.

Przypisy

  1. Firganek Kazimierz. z-ne.pl. [dostęp 13.02.2021 r.]
  2. Tadeusz Kamiński: Tajemnica Czarnego Lasu. stanislawow.net. [dostęp 25.04.2020 r.]
  3. Suszka 2014, s. 63.
  4. Suszka 2014, s. 62.
  5. Suszka 2014, s. 61.
  6. Ruch służbowy. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 1, s. 11, 16.01.1930 r.
  7. Ruch służbowy. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 17, s. 330, 16.01.1930 r.
  8. Kronika. „Głos Jarosławski”. Nr 10, s. 4, 05.11.1927 r.
  9. Kronika. „Głos Jarosławski”. Nr 15, s. 1, 10.12.1927 r.
  10. Z Koła T.S.L. w Jarosławiu. „Głos Jarosławski”. Nr 17, s. 2, 28.04.1928 r.
  11. Święcone del. Czytelń T.S.L.. „Głos Jarosławski”. Nr 18, s. 3, 04.05.1929 r.
  12. Pożegnanie dyr. Firganka. „Głos Jarosławski”. Nr 26, s. 2-3, 06.07.1929 r.
  13. Kronika. Nowy kier. gimn. II w Jarosławiu. „Głos Jarosławski”. Nr 26, s. 3, 29.06.1929 r.
  14. Zygmunt Zagórowski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. Lwów/Warszawa: Książnica Polska, 1924, s. 440.
  15. Zygmunt Zagórowski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. Lwów/Warszawa: Książnica Polska, 1924, s. 329.
  16. Zygmunt Zagórowski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. Lwów/Warszawa: Książnica Polska, 1924, s. 408.
  17. Zygmunt Zagórowski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. Rocznik II. Warszawa-Lwów: Książnica-Atlas, 1926, s. 497.
  18. Sprawozdanie Dyrekcji I. Gimnazjum Państwowego w Stanisławowie za rok szkolny 1920/21. Stanisławów: 1921, s. 3.
  19. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum II im. Augusta Witkowskiego w Jarosławiu za lata 1918/19 - 1927/28 i za rok szkolny 1928/29. Jarosław: 1929, s. 3, 8.
  20. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum II im. Augusta Witkowskiego w Jarosławiu za rok szkolny 1929/30. Jarosław: 1930, s. 15-16.
  21. I znowu jedna z licznych ofiar systemu pomajowego!. „Głos Jarosławski”. Nr 52, s. 2, 28.12.1929 r.
  22. Zapomniana instytucja. „Głos Jarosławski”. Nr 4, s. 1, 24.09.1927 r.

Oceń: Kazimierz Firganek

★★★★★
Średnia ocena:4.45 Liczba ocen:17