Stanisław Niemczycki


Stanisław Tadeusz Niemczycki to postać o wyjątkowym dorobku naukowym, urodzony 19 września 1872 roku w malowniczym Jarosławiu. Jego pasję do chemii ukierunkował na długą i owocną karierę akademicką.

Wielki wkład wniósł jako profesor chemii, a także jako wykładowca w Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie, gdzie heldowska oraz nowoczesna wiedza naukowa mogła być szeroko przekazywana studentom.

W 1943 roku, 12 maja, Stanisław Niemczycki zmarł w Lwowie, pozostawiając po sobie niezatarte ślady w dziedzinie nauki i edukacji.

Życiorys i kariera

Ukończył gimnazjum we Lwowie, a następnie zajął się studiami chemicznymi na Uniwersytecie Lwowskim. Po utracie ojca, Jana, który był inżynierem miernikiem, musiał wspierać finansowo siebie oraz matkę, podejmując korepetycje oraz różnorodne prace. W 1896 roku obronił doktorat. W latach 1886–1904 pracował jako asystent profesora Juliana Schramma. Następnie w latach 1904–1908 pełnił rolę kierownika fabryki konserw warzywnych i owocowych położonej w Lubyczy Królewskiej.

W kolejnych latach, od 1908 do 1910, uczył chemii, fizyki oraz matematyki w gimnazjum we Lwowie. Pomiędzy 1910 a 1919 rokiem był docentem chemii oraz matematyki w Wyższej Szkole Lasowej we Lwowie. W latach 1910–1912 pracował również jako demonstartor na zakładzie higieny na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Lwowskiego. Habilitację w dziedzinie higieny mleka oraz nauki o środkach spożywczych uzyskał w 1912 roku w Akademii Medycyny Weterynaryjnej.

Od 1912 do 1941 roku uczył chemii w Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie, gdzie początkowo był docentem, a od 1919 roku profesorem nadzwyczajnym, a od 1921 roku profesorem zwyczajnym. W tym okresie pełnił obowiązki kierownika katedry chemii, a po reorganizacji uczelni w 1929 roku, stanął na czele zakładu Chemii Ogólnej i Nauki o Mleku. W latach 1923–1927 sprawował funkcję rektora tej instytucji, a od 1929 do 1941 roku kierował biblioteką.

W obliczu pierwszej sowieckiej okupacji Lwowa w latach 1939–1941 pozostawał wykładowcą uczelni, która została przekształcona przez okupanta w Lwowski Instytut Weterynaryjny. Jednak po przybyciu Niemców do Lwowa w 1941 roku został usunięty z uczelni oraz z mieszkania. Wówczas na pewien czas znalazł zatrudnienie w zawodowej szkole chemicznej.

Prace naukowe

W latach 1919–1929 Stanisław Niemczycki pełnił istotną rolę w redakcji „Przeglądu Weterynaryjnego”. Jego wkład w tę periodykę był znaczący, co podkreśla jego powołanie w 1922 roku do Państwowej Rady Weterynaryjnej, działającej przy Ministerstwie Rolnictwa. Dodatkowo, w 1928 roku, został również członkiem centralnej Komisji Egzaminacyjnej przy tym ministerstwie.

Był autorem licznych podręczników akademickich oraz kilkunastu istotnych prac naukowych. Wśród jego najważniejszych publikacji znajdują się:

  • O trzech normalnych butylotuluoulach (1900),
  • Analiza miareczkowa: podręcznik do ćwiczeń praktycznych (Lwów: Gubrynowicz & Schmidt, 1901),
  • Przyczynek do syntezy za pomocą chlorku cynowego (1905),
  • Chemia organiczna i nieorganiczna dla studentów medycyny weterynaryjnej,
  • Higiena mleka (Lwów, 1925),
  • Witaminy w świetle obecnego stanu nauki i ich znaczenie dla życia (Książnica Atlas, 1929, Lwów, Warszawa),
  • Zagadnienie mleka w Polsce (1933),
  • L’amoniaque du lait et son dosage (Paryż, 1936),
  • oraz ponad 20 artykułów w „Przeglądzie Weterynaryjnym” i wiele prac w „Rozprawach Biologicznych” z dziedziny medycyny weterynaryjnej, rolnictwa oraz hodowli, jak również publikacji w „Rolniku” oraz francuskim „Le Lait”.

Jego osiągnięcia w dziedzinie weterynarii i rolnictwa miały znaczący wpływ na rozwój tych dyscyplin w Polsce.

Działalność społeczna, polityczna i patriotyczna

Stanisław Niemczycki był osobą, która angażowała się w działalność społeczną oraz patriotyczną. Jego aktywność obejmowała wiele różnych obszarów, co wpływało na lokalną społeczność.

W szczególności, należał do rady szkolnej we Lwowie, gdzie miał ważny wpływ na edukację w regionie. Ponadto, był członkiem komisji dyscyplinarnej dla nauczycieli utworzonej przy kuratorium, co świadczy o jego zaangażowaniu w kwestie związane z oświatą. Niemczycki aktywnie uczestniczył również w funkcjonowaniu Małopolskiej Kasy Oszczędności, co przyczyniło się do poprawy sytuacji finansowej mieszkańców.

W latach 1921-1922 sprawował funkcję komendanta Lwowskiej Chorągwi Harcerzy, gdzie blisko współpracował z Michałem Grażyńskim. Jego działalność w harcerstwie podkreślała znaczenie młodzieży w budowaniu społeczeństwa patriotycznego.

Dodatkowo, stanął na czele lwowskiego oddziału Ligi Morskiej i Rzecznej, która została założona w marcu 1925 roku. Później, pełnił także funkcję prezesa Ligi Morskiej i Kolonialnej, co podkreślało jego zainteresowanie sprawami morskimi i kolonialnymi. Wybory samorządowe w maju 1939 roku przyniosły mu mandat radnego Rady Miasta Lwowa, gdzie kandydował z Listy Chrześcijańsko-Narodowej, reprezentując Oboz Zjednoczenia Narodowego, co świadczy o jego ciągłym zaangażowaniu w życie polityczne regionu.

Rodzina

Stanisław Niemczycki miał rodzinę, której historia jest wyjątkowo interesująca. Był w związku małżeńskim z Marią Lang, z którą doczekał się dwóch córek: Wandy i Anny. Maria, z wykształcenia lekarz-bakteriolog, była osobą zaangażowaną w działalność patriotyczną. Była członkiem Polskiej Organizacji Narodowej oraz żołnierzem Drużyn Strzeleckich i Pierwszej Brygady Legionów Polskich.

W czasie II wojny światowej Maria pełniła rolę kierownika hodowli wszy zdrowych, znanego jako karmiciel wszy, w Instytucie Badań nad Tyfusem Plamistym kierowanym przez profesora Rudolfa Weigla. Należy zaznaczyć, że także jej młodsza córka, Anna, znalazła zatrudnienie w tym samym instytucie jako karmicielka wszy.

Niestety, życie Stanisława zakończyło się tragicznie podczas niemieckiej okupacji, kiedy to zmarł w wyniku wylewu. Został pochowany na Cmentarzu Łyczakowskim, co stanowi świadectwo jego związku z rodziną i miejscem, które było ważne w jego życiu.

Po wojnie, w 1945 roku, rodzina Niemczyckich przeniosła się do Krakowa. Tam starsza córka, Wanda, ukończyła Państwową Wyższą Szkołę Teatralną. W 1953 roku Wanda poślubiła Władysława Babel de Fronsberg, który był uznawanym polskim prawnikiem cywilistą. To nie tylko dowód na kontynuację dziedzictwa rodzinnego, ale także na ich wkład w polską kulturę i prawodawstwo.

Ordery i odznaczenia

Stanisław Niemczycki został odznaczony wieloma ważnymi nagrodami i wyróżnieniami, które świadczą o jego zasługach oraz oddaniu dla kraju.

  • Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany 10 listopada 1933 roku,
  • Medal Niepodległości,
  • Złoty Krzyż Zasługi, otrzymany 25 marca 1938 roku.

Przypisy

  1. Wanda Niemczycka Babel [online], www.lwow.com.pl [dostęp 20.10.2023 r.]
  2. M.P. z 1938 r. nr 71, poz. 86 „za zasługi na polu rozwoju Ligi Morskiej i Kolonialnej”.
  3. M.P. z 1933 r. nr 259, poz. 277 „za zasługi dla rozwoju Akademji, opiekę nad młodzieżą akademicką, oraz pracę społeczną”.
  4. Wykaz mandatów w wyborach do Rady miejskiej we Lwowie. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 123 z 3.06.1939 r.
  5. Drugie wysiedlenie Polaków z ZSRR [dostęp 15.12.2013 r.]

Oceń: Stanisław Niemczycki

Średnia ocena:4.53 Liczba ocen:24