Ernest Michał Durkalec, znany też pod pseudonimem Sław, przyszedł na świat 8 grudnia 1893 roku w Jarosławiu, a zmarł 1 lipca 1978 roku w Szczawnicy. Jego życie było pełne niezwykłych wydarzeń i zaangażowania, zwłaszcza w kontekście historii Polski.
Durkalec był nie tylko powstańcem śląskim, ale również przez wiele lat służył jako kapitan w Wojsko Polskim. Uczestniczył w kampanii wrześniowej, stawiając czoła wyzwaniom, które niosła ze sobą II wojna światowa. Jako żołnierz Armii Krajowej miał istotny wpływ na działania ruchu oporu przeciwko occupacji niemieckiej.
Niestety, jego poświęcenie nie umknęło uwadze niemieckich władz, co doprowadziło do jego uwięzienia w obozach koncentracyjnych, gdzie doświadczał trudnych warunków życia i niewolniczej pracy. Historia Ernesta Durkalca to świadectwo niezwykłej odwagi i oddania w obliczu zerwania z wolnością i prawami człowieka.
Życiorys
Ernest Durkalec to postać o bogatej historii, będący oficerem w c. i k. Armii oraz uczestnikiem powstań śląskich, a później oficerem Wojska Polskiego.
3 maja 1922 roku, Durkalec został zweryfikowany w stopniu kapitana, przyznanym mu z datą starszeństwa 1 czerwca 1919 roku oraz 966. lokatą w korpusie oficerów piechoty. Oprócz samego stopnia wojskowego, tytuł „adiutant sztabowy” przysługiwał mu w tym okresie, a jego macierzystym oddziałem był 14 pułk piechoty stacjonujący we Włocławku.
W 1923 roku pełnił służbę w Dowództwie 24 Dywizji Piechoty w Jarosławiu na stanowisku oficera sztabu dowódcy piechoty dywizyjnej. Pozostawał jednocześnie oficerem nadetatowym w 38 pułku piechoty w Przemyślu. W 1938 roku jako oficer w stanie spoczynku został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi za całokształt swoich osiągnięć w służbie wojskowej.
W trakcie II wojny światowej, Durkalec uczestniczył w kampanii wrześniowej. Został aresztowany przez Gestapo i przeszedł przez więzienie w Palace, skąd trafił do obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau, gdzie otrzymał nr obozowy 25924. Został zwolniony 14 lipca 1943 roku.
Od roku 1943, razem ze swoją żoną Heleną (znaną pod pseudonimem Sława), prowadził schronisko na Lubaniu, które stało się miejscem ukrycia dla osób poszukiwanych przez Niemców. Funkcjonowało również jako baza i szpital polowy, prowadzony przez Artura Wernera, dla partyzantów aż do 25 września 1944 roku, kiedy to po niemieckiej obławie, obiekt został zniszczony przez pożar. Po tym incydencie, Durkalcowie zostali aresztowani. Ernest, po pobycie w więzieniu na Montelupich w Krakowie, został wywieziony do obozu koncentracyjnego Gross-Rosen, natomiast jego żona Helena trafiła do obozu w Ravensbrück.
Dowódca Grupy Operacyjnej „Śląsk Cieszyński” przyznał Sławowi srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami na podstawie rozkazu dziennego z dnia 20 stycznia 1945 roku, doceniając jego zaangażowanie i poświęcenie dla dobra Polski.
Po zakończeniu wojny, Durkalcowie zamieszkali w Krakowie i Szczawnicy, gdzie należeli do Związku Bojowników o Wolność i Demokrację w Szczawnicy. Ernest Durkalec zmarł w 1978 roku i został pochowany na cmentarzu parafialnym w Szczawnicy we wspólnej mogile z żoną i synem Bolesławem (nazywanym Sławek), który był żołnierzem Oddziału Partyzanckiego AK „Wilk” i zginął 21 lutego 1944 roku w walce z Niemcami na Przysłopie.
Odznaczenia
Ernest Durkalec został uhonorowany wieloma odznaczeniami, które odzwierciedlają jego zasługi oraz wkład w historię Polski.
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany 28. czerwca 1967 roku,
- Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami, nadany 20. stycznia 1945 roku,
- Srebrny Krzyż Zasługi, przyznany w 1938 roku,
- Medal Niepodległości, otrzymany w 1932 roku,
- Śląski Krzyż Powstańczy,
- Medal Zwycięstwa i Wolności, nadany 18. grudnia 1974 roku,
- Odznaka Grunwaldzka (numer 49020), przyznana 22. lipca 1972 roku.
Przypisy
- Dawid Golik: Partyzanci Lamparta. Wyd. 3. Kraków: IPN, 2011, s. 519.
- M.P. z 1932 r. Nr 109, poz. 142 - Monitor Polski [online], www.prawo.egospodarka.pl [dostęp 13.03.2021 r.]
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 3 z 11.11.1938 r., s. 50.
- Rocznik Oficerski 1923, s. 116, 236, 413.
- Lista starszeństwa 1922, s. 54.
- Muzeum Auschwitz-Birkenau – Informacje o więźniach.
- Informacja z płyty nagrobkowej mogiły Durkalców.
- Muzeum Historyczne Miasta Krakowa – Archiwum ofiar terroru nazistowskiego i komunistycznego w Krakowie 1939–1956.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Kazimierz Wünsche | Erwin Rössner | Tadeusz Zieliński (kapitan) | Abraham Preminger | Roman Kostorkiewicz | Józef Pomiankowski | Czesława Puzon | Marian Prosołowicz | Ludwik Muzyczka | Augustyn Domes | Władysław Piątkowski (żołnierz) | Adam Skałkowski (oficer) | Edward Wydrzyński | Edmond Wilhelm Brillant | Mieczysław Sanak | Stanisław Fedorowski (oficer) | Stanisław Rohm | Roman Koba | Maciej Trelka | Eugeniusz ButyterOceń: Ernest Durkalec