Czesława Puzon

---

Życiorys

Czesława Puzon była córką Mariana i Stefanii, z domu Kocyan. Zasadniczo, była pogrobowcem, gdyż jej ojciec odszedł z tego świata 22 października 1918 roku. W rodzinie była najmłodszą z ośmiorga rodzeństwa. Po zakończeniu wojny żyły jeszcze trzy jej starsze siostry – Maria, Anna i Zofia. Warto zauważyć, że jej stryj, Roman Puzon, pełnił rolę lekarza w szpitalu powiatowym.

W latach 1926-1932 Czesława uczęszczała do Szkoły Powszechnej im. św. Kingi, a w 1929 roku złożyła Przyrzeczenie Harcerskie. Już od 1932 roku była zastępową w II Drużynie Harcerskiej im. Emilii Plater. W okresie 1932–1937 kontynuowała naukę w Żeńskim Gimnazjum im. Juliusza Słowackiego w Jarosławiu. W październiku 1938 roku rozpoczęła studia na I roku na Wydziale Prawa Uniwersytetu im. Jana Kazimierza we Lwowie. Równocześnie ukończyła Szkołę Administracyjno-Handlową.

Wybuch II wojny światowej zastał ją w Żurawinie, gdzie przebywała u stryja, co zmusiło ją do przerwania studiów. Należała do Sodalicji Mariańskiej, a w tym trudnym okresie podjęła decyzję o pracy w konspiracji, dołączając do Armii Krajowej. Dzięki protekcji w 1941 roku uzyskała zatrudnienie w Starostwie Powiatowym w Wydziale Mleczarskim, gdzie pełniła funkcję radnej rady powiatu. Z narażeniem życia kolportowała prasę podziemną, dostarczała rozkazy oraz rozpowszechniała zakazane komunikaty radiowe.

W ostatni piątek maja 1944 roku została aresztowana przez jarosławskiego gestapo, konkretnie przez Franza Schmidta. Po tym incydencie osadzono ją w siedzibie Gestapo przy ulicy Słowackiego. Tragicznie, 9 czerwca 1944 roku, rozstrzelano ją w kidałowickim lesie. Po ekshumacji, która miała miejsce 10 sierpnia 1944 roku, jej ciało spoczęło we wspólnej mogile na Nowym Cmentarzu w Jarosławiu.

Na cześć Czesławy Puzon w Jarosławiu nazwana została Szkoła Podstawowa nr 5, Hufiec ZHP oraz ulica, przy której usytuowany jest jej dom rodzinny. Dodatkowo, w parku odsłonięto popiersie, które wykonano według projektu jarosławskiego rzeźbiarza Stanisława Lenara.

Literatura

W dorobku literackim Czesławy Puzon znajdują się istotne publikacje, które znacząco wpłynęły na kulturowe dziedzictwo Jarosławia. Oto niektóre z nich:

• Ulica im. Baśki Puzon, Jarosław 1996,
• Kronika ważniejszych wydarzeń w Jarosławiu w latach 1986–1992, Jarosław 1994,
• Wypis z kroniki Hufca ZHP Jarosław,
• Zofia Puzon, Czesława Baśka Puzon, Jarosław 1983,
• Adam Warzocha: Legenda o Baśce, „Nowiny Rzeszowskie” z 1979,
• Władysława Rybak-Misiąg: Wspomnienie o Baśce Puzon, Jarosław 1947.

---

Oceń: Czesława Puzon

---