Augustyn Lambert Domes, urodzony 8 kwietnia 1895 roku w Jarosławiu, pozostaje znaczącą postacią w historii polskiego lotnictwa. Jako pułkownik pilot Wojska Polskiego, jego wkład w rozwój sił zbrojnych był nieoceniony.
Zmarł 18 października 1969 roku w Wiedniu. Jego odwaga i poświęcenie zostały uhonorowane nadaniem mu Orderu Virtuti Militari, co podkreśla jego zasługi dla kraju i dowództwa wojskowego.
Życiorys
Augustyn Domes był synem Augustyna oraz Zofii z Schönemanów. Jego edukacja rozpoczęła się w rodzinnym mieście, Jarosławiu, a następnie kontynuował naukę w Przemyślu. W 1912 roku ukończył Wojskową Szkołę Realną w Kismarton. Po tym okresie, rozpoczął studia w Terezjańskiej Akademii Wojskowej, które zakończył w 1915 roku.
W swoim wojskowym życiu, jako podporucznik, otrzymał przydział do 32 pułku piechoty Obrony Krajowej, który w 1917 roku został przekształcony w pułk strzelców nr 32. W składzie tego oddziału pełnił służbę na froncie wschodnim od 1 maja 1915 do 1 maja 1917. Następnie, w okresie od 1 maja do 1 lipca 1917 roku, przeszedł szkolenie jako obserwator lotniczy w szkole w Wiener Neustadt.
Po ukończeniu szkolenia, zaczynał swoją karierę w lotnictwie, realizując loty bojowe w Fliegerkompagnie 5, na froncie włoskim. Ukończył kurs pilotażu i został mianowany dowódcą Fliegerkompagnie 43. W trakcie I wojny światowej, w formacjach c. i k. lotnictwa, zrealizował 96 lotów bojowych, spędzając na niebie 240 godzin. Awans na podporucznika uzyskał 15 marca 1915 roku, a na porucznika 1 listopada 1916 roku.
Po zakończeniu wojny, 1 listopada 1918 roku, wstąpił do nowo odrodzonego Wojska Polskiego. Z racji swojego doświadczenia związanego z byciem pilotem, 1 maja 1919 roku został przydzielony do I Niższej Szkoły Pilotów, gdzie pełnił funkcję szefa pilotażu do 20 kwietnia 1920 roku. Następnie, 21 kwietnia 1920, zaczął służbę jako dowódca 1 eskadry wywiadowczej, z którą uczestniczył w działaniach wojennych podczas wojny polsko-bolszewickiej.
10 czerwca 1920 roku, jego determinacja i zdolności dowódcze ujawniły się, gdy dowodził atakiem na mosty pontonowe na Dźwinie w Połocku. Operacja, przeprowadzona przez dwa samoloty, zakończyła się uszkodzeniem mostów. Kontynuował wykonywanie lotów bojowych aż do zakończenia działań wojennych. Obowiązki dowódcy eskadry pełnił do 6 listopada 1921 roku, a w tym dniu otrzymał awans na stopień kapitana.
Od 7 listopada 1921 roku rozpoczął służbę w 3 pułku lotniczym w Poznaniu. 15 grudnia 1921 roku przeniesiono go do Wyższej Szkoły Pilotów w Grudziądzu, gdzie został szefem pilotażu, a funkcję tę pełnił do 12 czerwca 1924 roku. 2 kwietnia 1924 uzyskał awans na stopień majora. Od 13 czerwca 1924 roku pełnił obowiązki kierownika działu w Centralnych Zakładach Lotniczych.
W styczniu 1925 roku był przydzielony do Departamentu IV Żeglugi Powietrznej Ministerstwa Spraw Wojskowych jako kierownik referatu. W maju 1926 roku awansował na stanowisko zastępcy dowódcy 2 pułku lotniczego w Krakowie. 23 stycznia 1929 roku został mianowany na stopień podpułkownika, z ważnością od 1 stycznia 1929 roku oraz 1. lokatą w korpusie oficerów lotnictwa. W kwietniu tego samego roku przechodził do 6 pułku lotniczego we Lwowie, aby objąć dowództwo pułku.
W czerwcu 1934 roku podjęto decyzję o przeniesieniu go do dyspozycji szefa Departamentu Aeronautyki MSWojsk. Potem rozpoczął pracę w Ministerstwie Komunikacji, gdzie pełnił rolę szefa wydziału Przysposobienia Wojskowego i Sportu. Na stopień pułkownika został mianowany 19 marca 1938 roku, otrzymując 1. lokatę w korpusie oficerów lotnictwa. Do 1939 roku pozostawał w dyspozycji dowódcy Lotnictwa MSWojsk.
W trakcie II wojny światowej, udało mu się przedostać do Zachodu. Po wojnie osiedlił się w Wiedniu, gdzie zmarł 18 października 1969 roku.
Ordery i odznaczenia
Augustyn Domes, za swoją wyjątkową służbę w wojsku, został uhonorowany wieloma prestiżowymi odznaczeniami. Wśród nich znalazły się:
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 8086, przyznany 27 lipca 1922 roku „za okazaną odwagę i męstwo”,
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany 15 czerwca 1939 roku,
- Krzyż Walecznych,
- Złoty Krzyż Zasługi, przyznany 10 listopada 1928 roku,
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości,
- Polowa Odznaka Pilota nr 10,
- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Feniksa (Grecja, 1937),
- Srebrny Medal Zasługi Wojskowej z mieczami na wstążce Krzyża Zasługi Wojskowej (Austro-Węgry),
- Brązowy Medal Zasługi Wojskowej z mieczami na wstążce Krzyża Zasługi Wojskowej (Austro-Węgry),
- Czechosłowacka Odznaka Pilota (1929),
- Rumuńska Odznaka Pilota (1930).
Te wyróżnienia potwierdzają jego niezwykłe osiągnięcia i oddanie służbie wojskowej.
Przypisy
- Domes Augustyn Lambert płk pil.. bequickorbedead.com. [dostęp 21.01.2020 r.]
- a b c d Domes Augustyn. infolotnicze.pl. [dostęp 21.01.2020 r.]
- Niestrawski t. II 2017 ↓, s. 220.
- Niestrawski t. I 2017 ↓, s. 243, 247, 254.
- Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 205.
- Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 435.
- M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych w poszczególnych działach pracy dla wojska”.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7.06.1934 r., s. 165.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 11.11.1937 r., s. 38.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 19 z 12.12.1929 r., s. 367.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 27.04.1929 r., s. 123.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 24.01.1929 r., s. 3.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 22.01.1925 r., s. 31.
- Ranglisten 1918 ↓, s. 74.
- Ranglisten 1918 ↓, s. 343.
- Ranglisten 1916 ↓, s. 36.
- Romeyko 1933 ↓, s. 97.
- Tarkowski 1991 ↓, s. 72.
- 2. Pułk Lotniczy 1929 ↓, s. 14.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Serafin Dobrzański | Orest Dżułyński | Ozjasz Storch | Władysław Koba | Kazimierz Szpaczyński | Tadeusz Kurpiel | Jan Zarębski (żołnierz) | Bronisław Lewkowicz | Eugeniusz Butyter | Maciej Trelka | Ludwik Muzyczka | Marian Prosołowicz | Czesława Puzon | Józef Pomiankowski | Roman Kostorkiewicz | Abraham Preminger | Tadeusz Zieliński (kapitan) | Erwin Rössner | Kazimierz Wünsche | Ernest DurkalecOceń: Augustyn Domes